Czym wogóle będziemy się zajmować?
System operacyjny jest to najczęściej układ wielu programów lub procedur działających jako pośrednik między użytkownikiem (aplikacjami użytkownika) a sprzętem komputerowym. Do głównych zadań systemu operacyjnego należą czynności takie jak:
- zarządzanie zasobami komputera, między innymi procesorem (a dokładnie czasem procesora), pamięcią, urządzeniami peryferyjnymi oraz przydzielanie tych zasobów procesom,
- koordynacja pracy w/w urządzeń poprzez obsługę przerwań oraz odpowiednie na nie reagowanie,
- ochrona danych i pamięci, w taki sposób, aby proces w wyniku błędu lub zamierzonego działania nie mógł zniszczyć lub pozyskać danych innego procesu,
- automatyzacja najczęściej wykonywanych funkcji.
System operacyjny jest ładowany do pamięci na początku pracy komputera i pozostaje w pamięci, najczęściej do czasu wyłączenia komputera. Program jakim jest system operacyjny ma specyficzny charakter - w przeciwieństwie do programów aplikacji nie korzysta z żadnych dodatkowych (z poza systemu) procedur, ale sam je udostępnia programom użytkownika.
![]() |
Rys. Struktura warstwowa komputera |
Na oprogramowanie systemowe składa się właściwy system operacyjny (jądro systemu), oraz zestaw programów pomocniczych, takich jak: kompilatory i inne narzędzia programistyczne dedykowane danemu systemowi operacyjnemu, oraz programy interpretatorów poleceń. Właśnie te ostatnie są najczęściej, przez większość użytkowników utożsamiane z właściwym systemem operacyjnym. Interpretatory poleceń są to bowiem programy, których zadaniem jest interakcja między użytkownikiem a systemem operacyjnym, czyli z racji wykonywanego zadania muszą być bezpośrednio widoczne dla użytkownika i odpowiednio reagować na jego polecenia. Dopiero komunikaty od interpretatorów poleceń są przekazywane do właściwego systemu operacyjnego, który wykonuje żądane operacje.
![]() |
Rys. Budowa systemu operacyjnego |
Typowy system operacyjny składa się z sześciu podstawowych modułów: menadżera procesów i komunikacji międzyprocesowej, menadżera pamięci, kontrolera przerwań i wyjątków, kontrolera urządzeń zewnętrznych, systemu plików oraz obsługi sieci i protokołów sieciowych. Sposób połączenia ze sobą tych elementów, decyduje o modelu jądra systemu.